SEJNY Klasztor dominikanów

Niewielkie miasteczko Sejny, liczące tylko sześć tysięcy mieszkańców, leży na północno – wschodnim krańcu Polski, zaledwie 8 kilometrów od litewskiej granicy. Nazwę nadała, a ściślej – przekazała mu, rzeczka Sejna  dzisiaj zwana Marychą. Pierwszym właścicielem Sejn był kniaź Iwan Wiśniowiecki, któremu w roku 1522 król Zygmunt I nadał obszar o powierzchni pół mili kwadratowej na terenach pojaćwieskich w Puszczy Przełomskiej. Od roku 1593 córka Andrzeja Wiśniowieckiego, po mężu Mikołajowa Sapieżyna, sprzedała dobra sejneńskie Jerzemu Grodzińskiemu. Prawa miejskie uzyskały Sejny w roku 1602, w tym samym czasie pojawili się tam dominikanie.
„Imienie swoje nazywane Sejny w powiecie Grodzieńskim z miasteczkiem i ze wsiema mieszczany, folwarki z gumnami i gruntami, z bojary pancernemi, putnemi ludźmi, tiahłemi, osadnemi i ich majętnościami...” – tak brzmi akt darowizny Sejn dla zakonu św. Dominika.
Zbudowany dla potrzeb zakonu zespół klasztorno – kościelny, a szczególnie bazylika pod wezwaniem Nawiedzenia NMP, jest najcenniejszym zabytkiem Suwalszczyzny, całkowicie zasłużenie nosząc miano „perły północy”. Budowany blisko dziewięćdziesiąt lat klasztor –  datę budowy określa się na okres od 1609 do 1716 roku – posiada plan czworoboku z wirydarzem wewnątrz i połączony jest z kościołem zarówno kompozycyjnie /wspólna oś symetrii/ jak i funkcjonalnie. Ponieważ klasztor leżał poza miastem /które nota bene obwałowań się nie doczekało/ zaopatrzono go w służące obronie narożne baszty. Nie były to fortyfikacje ani specjalnie mocne, ani też nowoczesne, ale braki w nich uzupełniała znakomicie przyroda – liczne cieki wodne i podmokły grunt. Mimo tego w czasie szwedzkiego „potopu” zamek i kościół zostały częściowo zdewastowane.
Po trzecim rozbiorze Sejny znalazły się w zaborze pruskim. Zakon uległ kasacie a przeor został dzierżawcą skonfiskowanego przez władze majątku zakonnego. Trudna sytuacja ekonomiczna sprawiła, że w latach 1804 – 9 liczba zakonników spadła z trzydziestu siedmiu do zaledwie trzech. Na pod-stawie raportu sporządzonego przez budowniczego nazwiskiem Vogt, Komora Białostocka Komisji Pruskiej Supresyjnej stwierdziła konieczność przeprowadzenia remontu klasztornych budynków, z jednoczesnym ich przystosowaniem na cele szkolne. W latach 1806 – 7 dokonano remontu a rektorem nowo powołanej palcówki dydaktycznej został ksiądz Wojciech Szwejkowski.
W roku 1841 w poklasztornym budynku /od roku 1817 mieszczącym gimnazjum a potem liceum/ dokonano kolejnego remontu. Dwadzieścia lat później, z inicjatywy biskupa Łubieńskiego, obniżono dachy klasztoru, a dawne cele przebudowano na mieszkania dla potrzeb seminarium duchownego. Po wybudowaniu drogi bitej z Warszawy do Kowna przez Suwałki, znaczenie Sejn zaczęło maleć. Miasto przestało być siedzibą władz powiatu; na-wet gimnazjum przeniesiono do Łomży. W latach międzywojennych, konkretnie w roku 1925, Sejny przestały być także stolicą diecezji i co za tym idzie kościół utracił posiadany dotąd tytuł katedry i „zdegradowany” został do rangi kolegiaty.
Po roku 1945 klasztor mieścił Technikum Mechanizacji Rolnictwa a potem Powiatowy Dom Kultury. Obecnie, przekazany parafii sejneńskiej, czeka na kompleksową rewaloryzację i rekonstrukcję wnętrz.