PŁOCK Wieża Zegarowa

Pierwotny gród w Płocku pochodził z końca X lub z początków XI stulecia. Jak wszystkie ówczesne grody, tak i Płock otaczał drewniano – ziemny wał, który tutaj – co wynikało z ukształtowania terenu – otrzymał niezbyt regularny kształt. W grodzie mieściły się trzy obiekty sakralne i pallatium – zbudowany z kamienia budynek rezydencjonalny. Zadaniem grodu było strzeżenie dogodnej w tym miejscu przeprawy przez Wisłę szlaków handlowych prowadzących znad Bałtyku do Krakowa i na Ruś. W latach 1034-51 gród był siedzibą Masława, od 1079 Władysława Hermana a potem, do roku 1138, Bolesława Krzywoustego. Na podgrodziu, zajmującym wschodnią część wzgórza zbudowano w latach 1136-44 kamienną romańską katedrę. W roku 1194 płocki gród stał się siedzibą mazowieckich książąt a zatem stolicą Mazowsza. Był też przedmiotem bardzo częstych – i przynoszących zniszczenia – najazdów Prusów, Jaćwingów, Litwinów a nawet Rusinów.
Początki murowanego zamku datowane są na przełom XIII i XIV stulecia, choć kształt tego najstarszego obiektu nie daje się precyzyjnie określić. Z zapisków Janka z Czarnkowa wiadomo, że w czasach kazimierzowskich zbudowany został wokół zamku drugi mur zewnętrzny. Na początku wieku XVI zamek rozbudowano, ale nadal utrzymywał się ten sam dwuczłonowy układ: zamek /castellum/ od strony miasta, a na skarpie castrum z katedrą. Na siedemnastowiecznych sztychach widać, że całe wzgórze otaczały obronne mury.
W roku 1532 na skutek osuwania się wiślanej skarpy część płockiego zamku runęła. Kolejnych zniszczeń dokonali Szwedzi, a na początku wieku XIX pozostałości obronnych murów rozebrali Prusacy.
Z gotyckiego zamku zachowały się tylko niewielkie odcinki murów obwodowych oraz dwie wieże: Zegarowa i Szlachecka. Wieża Szlachecka, poło-żona od zachodu, bliżej Wisły, zbudowana jest z cegły na planie kwadratu. Jej górne partie, oparte na  planie ośmioboku, zlikwidowano w roku 1799. Nazwa wieży związana jest z jej dawną funkcją – więzienia dla szlachetnie urodzonych.
Wieżę Zegarową, również kwadratową w planie, także zbudowano w czasach Kazimierza Wielkiego wykorzystując w dolnych partiach fragmenty pallatium Władysława Hermana. Górne fragmenty wieży nadmurowano w roku 1492 przystosowując ją do pełnienia roli katedralnej dzwonnicy. Hełm i otaczające go cztery narożne wieżyczki powstały znacznie później, dopiero w wieku XVIII. Pierwszy zegar zainstalowany na wieży był dziełem toruńskiego zegarmistrza Fabiana Papelborna. W roku 1794 wymieniono zegar na nowy – firmy Falliner z Wielborga, który działa do dzisiaj. Największy dzwon Wieży Zegarowej nazywa się podobnie jak wawelski – Zygmunt. Z ganku wieży grany jest płocki hejnał skomponowany przez Kazimierza Starościńskiego.