ZAWADA, gmina Tarnów, powiat, tarnowski, woj. małopolskie

ZAWADA, gmina Tarnów, powiat, tarnowski, woj. małopolskie.

Kościół św. Marcina stoi na Górze św. Marcina we wsi Zawada, graniczącej od południa z Tarnowem. Podobno w czasach pogańskich istniała na tej górze świątynia bożka Peruna, patronującego burzom i wichurom. Aby zlikwidować pogańskie „sacrum” tego miejsca  pierwotny kościół stanął tutaj już w ponoć w X stuleciu, ale na początku wieku XV parafię zlikwidowano i nie ma już po niej śladu w Liber Beneficiorum Długosza. Brak też dokumentów, które mogłyby zawierać informacje na temat daty powstania kościoła. Według profesora Ryszarda Brykowskiego analiza rozwiązań konstrukcyjnych i detali kościoła pozwala na postawienie hipotezy, że zbudował go ten sam zespół cieśli, co tarnowski kościół „Na Burku”- zatem należałoby datować go na połowę lub 2. połowę XV stulecia. Gruntowny remont kościół przeszedł w roku 1665. Wieżę dodano później (osadzono ją na zrębie zachodniej części nawy) – wiadomo że istniała już w roku 1866, podobnie zresztą jak soboty czy też słupy podpierające zaskrzynienia. Kościół jest orientowany i ma zrębową konstrukcję. Składa się z nawy i trójbocznie zamkniętego prezbiterium, nakrytych jednokalenicowym gontowym, dachem. O gotyckim rodowodzie kościoła świadczą zachowane detale, a wśród nich dwa ostrołukowe portale oraz trzeci; portal do zakrystii o wykroju trójliścia. Wieża, wtopiona w bryłę korpusu, zwieńczona jest izbicą, nakrytą stromym, namiotowym dachem. Otaczające nawę soboty są obudowane szalunkami z desek, zaś ściany zrębu świątyni oraz trzonu wieży pobite są gontem.