WIERZBNA Kościół parafialny

Kościół Najświętszej Marii Panny w Wierzbnej, miejscowości położonej około dziesięć kilometrów na północ od Świdnicy, jest jednym z najstarszych wiejskich kościołów parafialnych Śląska. Jest zarazem największym i najokazalszym spośród obiektów tego typu, pochodzących sprzed połowy XIII stulecia. Jego powstanie datuje się na drugą ćwiartkę tego stulecia, choć po raz pierwszy wymieniony został w dokumentach dopiero w roku 1285.
Kościół jest jednonawowy. Do nawy posiadającej wymiary ok. 9 x 12 metrów dobudowane jest prezbiterium zakończone półkolistą absydą. Dwu-wieżowa zachodnia fasada świątyni, może nieco zbyt okazała jak dla jedno-nawowego korpusu, nie znajduje odpowiedników na terenie Śląska – najbliższe z nich odnaleźć można dopiero na terytorium Słowacji.
Zbudowana z szarożółtej granitowej kostki świątynia dotrwała naszych czasów w niewiele zmienionym stanie. Sylweta kościoła została zmodyfikowana poprzez podwyższenie szczytów nawy /co dokonano w czasach późnego średniowiecza/ i nowe zwieńczenie wież, nakrytych w wieku XVIII barokowymi hełmami. W XIX stuleciu od strony zachodniej, pomiędzy wieże, wbudowano dodatkową absydę. Nieco większym przeobrażeniom uległo wnętrze. Pierwotne sklepienie o krzyżowych przęsłach zachowało się tylko w prezbiterium – nawę nakryto nowymi, gotyckimi sklepieniami. W wieku XVIII we wnętrzu pojawił się chór organowy a w północnej ścianie przebito otwór prowadzący do kaplicy. Aby wprowadzić do wnętrza więcej światła, powiększono także rozmiary okien w południowej elewacji kościoła.
W kościołach romańskich obowiązywała zasada: „wszystko co widzialne jest znakiem niewidzialnego”. Zgodnie z tą zasadą, według profesora Witolda Krassowskiego: „…funkcja tak całych budowli jak i ich wystroju oraz ozdób była wieloraka – zarówno utylitarna, wynikająca z rytuału obrządków, jak i symboliczna…Wedle Biblii chwała Boga wkroczyła do świątyni Salomona przez bramę wschodnią. Utożsamiając z nią część wschodnią kościoła – prezbiterium, ideę tę unaoczniano przez wykonanie w ścianach absydy trzech okien …jedyne światło wnikające do absydy przez triadę okien było symbolem Boga jedynego w Trójcy…”. I właśnie dlatego absyda kościoła w Wierzbnej posiada trzy okna.