WADOWICE Kościół parafialny

Wadowice, niewielkie miasto położone nad rzeką Skawą, u stóp Beskidu Małego po raz pierwszy wzmiankowane było w dokumentach jako „oppidum” w roku 1327. Niemal sto lat później, w roku 1430, książę oświęcimski Kazimierz nadał miastu prawo chełmińskie. W roku 1819 przekształcono osadę targową w miasto obwodowe a w roku 1867 umieszczono tu  siedzibę powiatu.
Jak większość polskich miast, także i Wadowice co jakiś czas niszczyły pożary – największe w latach: 1430, 1602 i 1726.  Zawsze jednak miasto odbudowywało się. Głównym punktem miasta był prostokątny rynek, z którego wychodziło osiem ulic – na narożnikach i na osiach poprzecznych. Ostateczny, zachowany do dzisiaj kształt rynku, miasto zawdzięcza przeprowadzonej w roku 1819 regulacji. Oprócz rynku głównego miasto posiada tez drugi plac targowy, położony za blokiem południowym Rynek Górny, zwany też Rynkiem Zbożowym. We wschodniej części miasta atrakcję turystyczną stanowi klasycystyczny dwór z pierwszej połowy XIX wieku, nazywany „Mikołaj” /od Mikołaja Komorowskiego, zmarłego w 1633 roku wadowickiego wójta/. Jednak najważniejszym obiektem, który znajduje się w Wadowicach, jest poło-żony przy rynku, w jego wschodniej pierzei, kościół parafialny.
Pierwszy wadowicki kościół parafialny nie zachował się. Pozostały po nim zapisy w dokumentach z lat 1325 – 27. Obecny kościół nie jest stylowo jednolity, pochodzi bowiem z kilku okresów. Najstarsze jest piętnastowieczne prezbiterium, prostokątne, dwuprzęsłowe, przykryte sklepieniem krzyżowo – żebrowym. Trzynawowy i trójprzęsłowy korpus wzniesiono w latach 1791 – 98. Nawa główna, wyższa od naw bocznych, otwarta jest do nich wspartymi na filarach arkadami. Filary wzmocnione są parzystymi pilastrami na których wspiera się belkowanie.
Sklepienia żagielkowe, wspierane na parzystych gurtach wykonał mistrz „mularski” Franciszek Sosna, sprowadzony, jak mówią dokumenty, aż „z Prus”. Przy prezbiterium, od południa i północy, dwuprzęsłowe, sklepione krzyżowo /podobnie jak prezbiterium/ kaplice: Chrystusa Ukrzyżowanego i św. Anny, wykonane w 1854 roku przez mistrza Wojciecha Polaka. Od wschodu do kościoła dobudowano piętrową zakrystię /1857-8/, a po jej bokach półkoliste przybudówki z roku 1947. Fasadę frontową zdobi wieża zegarowa, przebudowana w ostatniej ćwierci XIX stulecia przez architekta Tomasza Prylińskiego, tego samego, który jest autorem obecnego kształtu krakowskich Sukiennic. Dzwon zegarowy pochodzi z roku 1782 – wykonał go ludwisarz z Bańskiej Bystrzycy, Jan Jerzy Knobloch.
Kościół wadowicki, choć bardzo malowniczy, nie jest jednak dziełem wybitnym. Jako zabytek nie wyróżnia się szczególnymi wartościami. Jest jednak coś, co sprawia, że nie ma on sobie w Polsce równych. To jego najnowsza, już dwudziestowieczna historia. W przechowywanej w świątyni „liber natorum” widnieją dwa zapisy, których żadna inna polska świątynia nie posiada. Pierwszy zapis pochodzi z roku 1920 i oznajmia o chrzcie urodzonego w Wadowicach w dniu 18 maja Karola Wojtyły. Zapis drugi, uczyniony 58 lat później przez księdza prałata dr Edwarda Zachera informuje: „ Die 16 X 1978, in Summum Pontificem electus, et imposuit sibi nomen : Joannes Paulus II PP”.