TYKOCIN Kościół parafialny

Parafialny kościół pod wezwaniem św. Trójcy /pierwotnie misjonarzy/ ufundowany został przez Jana Klemensa Branickiego, hetmana wielkiego koronnego, właściciela dóbr białostockich i tykocińskich od roku 1709. Budowę rozpoczęto w roku 1742, a zakończono w  1750. Tykociński kościół był pierwszą /a także najbardziej okazałą/ budowlą przekształcanego do roku 1771 miasta. Przekształcanie Tykocina poprzedzone było podobnymi – choć prowadzonymi przez Branickiego na znacznie większą skalę – działaniami w Białymstoku
Nawa kościoła ma trzy przęsła ujęte w dwa rzędy kaplic. Kaplice łączą się ze sobą, a do nawy otwarte są arkadowymi otworami. Prezbiterium ma taką samą jak nawa wysokość i szerokość, ale jest od niej o połowę krótsze. Po obu jego bokach znajdują się zakrystie z lożami na piętrze.
Wyjątkowo charakterystyczna jest dla tykocińskiej świątyni jej zachodnia fasada, tworząca pierzeję rynkową. Dwukondygnacyjna elewacja w dolnej części jest pięcioosiowa, wyżej ma trzy osie. Zwieńczona jest trójkątnym przyczółkiem i schodkowo – łukowym szczytem. Podziały architektoniczne elewacji wykonano przy pomocy toskańskich pilastrów i belkowań. Podobne podziały zastosowano we wnętrzu.
Dwie wieże – dzwonnice, szeroko rozstawione i  wysunięte w kierunku zachodnim, połączone są z korpusem kościoła dwoma arkadowymi murkami na planie ćwierci koła – zaś między sobą ogrodzeniem z bramą na osi. Układ muru ogrodzenia nawiązuje do murków arkadowych – jego środkowa część wysunięta jest do przodu, a wysunięcie oparte jest na ćwiartce koła. Powstał w ten sposób przedwejściowy dziedziniec, stanowiący przedłużenie urbanistycznego wnętrza, jakim jest rynek. Jednocześnie stworzono kompozycję integralną z elewacjami i wnętrzem świątyni. Uważa się, że kompozycja tego placu stanowi zapowiedź założeń typu palladiańskiego, tak często później stosowanych przy projektowaniu pałaców. Do dziś – a to dzięki zachowaniu przez rynkowe pierzeje małomiasteczkowego charakteru – fasada kościoła robi wrażenie niemal monumentalnej.
Wnętrze kościoła jest współczesne jego architekturze – powstało w tym samym czasie i nie zostało potem zmienione. Malowidła ścienne są dziełem Sebastiana Ecksteina – na pilastrach nawy rozmieszczono postaci dwunastu apostołów, a w prezbiterium: Chrzest Chrystusa, Aniołowie u Abrahama, Anioł z narzędziami męki, Chusta św. Weroniki. Ołtarze główny i boczne – jak całe wyposażenie świątyni – późnobarokowe, zawierają obrazy pędzla Szymona Czechowicza: Trójca Święta /ołtarz główny/, Najświętsza Maria Panna, Chrystus Ukrzyżowany z Marią Magdaleną, św. Katarzyna, św. Stefan, św. Elżbieta, św. Wincenty à Paulo. Dzieła Czechowicza uzupełniają całopostaciowe portrety namalowane przez Augustyna Mirysa, przedstawiające wprawdzie osoby świeckie, ale za to najbardziej dla powstania tykocińskiego kościoła zasłużone – parę fundatorów tej świątyni: Jana Klemensa Branickiego i jego małżonkę Izabellę z Poniatowskich.
Filary bramy zwieńczone są posągami Ewangelistów – zaprojektowanymi przez Jana Henryka Klemma, a odkutymi dłutem Jana Chrystiana Redlera.

TYKOCIN  Kościół parafialny                                                       odcinek 422

Parafialny kościół pod wezwaniem św. Trójcy /pierwotnie misjonarzy/ ufundowany został przez Jana Klemensa Branickiego, hetmana wielkiego koronnego, właściciela dóbr białostockich i tykocińskich od roku 1709. Budowę rozpoczęto w roku 1742, a zakończono w  1750. Tykociński kościół był pierwszą /a także najbardziej okazałą/ budowlą przekształcanego do roku 1771 miasta. Przekształcanie Tykocina poprzedzone było podobnymi – choć prowadzonymi przez Branickiego na znacznie większą skalę – działaniami w Białymstoku

Nawa kościoła ma trzy przęsła ujęte w dwa rzędy kaplic. Kaplice łączą się ze sobą, a do nawy otwarte są arkadowymi otworami. Prezbiterium ma taką samą jak nawa wysokość i szerokość, ale jest od niej o połowę krótsze. Po obu jego bokach znajdują się zakrystie z lożami na piętrze.

Wyjątkowo charakterystyczna jest dla tykocińskiej świątyni jej zachodnia fasada, tworząca pierzeję rynkową. Dwukondygnacyjna elewacja w dolnej części jest pięcioosiowa, wyżej ma trzy osie. Zwieńczona jest trójkątnym przyczółkiem i schodkowo – łukowym szczytem. Podziały architektoniczne elewacji wykonano przy pomocy toskańskich pilastrów i belkowań. Podobne podziały zastosowano we wnętrzu.

Dwie wieże – dzwonnice, szeroko rozstawione i  wysunięte w kierunku zachodnim, połączone są z korpusem kościoła dwoma arkadowymi murkami na planie ćwierci koła – zaś między sobą ogrodzeniem z bramą na osi. Układ muru ogrodzenia nawiązuje do murków arkadowych – jego środkowa część wysunięta jest do przodu, a wysunięcie oparte jest na ćwiartce koła. Powstał w ten sposób przedwejściowy dziedziniec, stanowiący przedłużenie urbanistycznego wnętrza, jakim jest rynek. Jednocześnie stworzono kompozycję integralną z elewacjami i wnętrzem świątyni. Uważa się, że kompozycja tego placu stanowi zapowiedź założeń typu palladiańskiego, tak często później stosowanych przy projektowaniu pałaców. Do dziś – a to dzięki zachowaniu przez rynkowe pierzeje małomiasteczkowego charakteru – fasada kościoła robi wrażenie niemal monumentalnej.

Wnętrze kościoła jest współczesne jego architekturze – powstało w tym samym czasie i nie zostało potem zmienione. Malowidła ścienne są dziełem Sebastiana Ecksteina – na pilastrach nawy rozmieszczono postaci dwunastu apostołów, a w prezbiterium: Chrzest Chrystusa, Aniołowie u Abrahama, Anioł z narzędziami męki, Chusta św. Weroniki. Ołtarze główny i boczne – jak całe wyposażenie świątyni – późnobarokowe, zawierają obrazy pędzla Szymona Czechowicza: Trójca Święta /ołtarz główny/, Najświętsza Maria Panna, Chrystus Ukrzyżowany z Marią Magdaleną, św. Katarzyna, św. Stefan, św. Elżbieta, św. Wincenty à Paulo. Dzieła Czechowicza uzupełniają całopostaciowe portrety namalowane przez Augustyna Mirysa, przedstawiające wprawdzie osoby świeckie, ale za to najbardziej dla powstania tykocińskiego kościoła zasłużone – parę fundatorów tej świątyni: Jana Klemensa Branickiego i jego małżonkę Izabellę z Poniatowskich.

Filary bramy zwieńczone są posągami Ewangelistów – zaprojektowanymi przez Jana Henryka Klemma, a odkutymi dłutem Jana Chrystiana Redlera.