STARGARD SZCZECIŃSKI Ratusz

Stargardzki ratusz, symbol mieszczańskiej niezawisłości i samorządności, budowla o siedemsetletniej historii, usytuowany jest przy rynku, w jego wschodniej pierzei. Jego budowę rozpoczęto w drugiej połowie XIII stulecia. Ma on plan prostokąta o wymiarach 56,5 na 17 metrów. Jego ostateczny kształt, przywrócony po zniszczeniach ostatniej wojny, jest wynikiem wielokrotnie prowadzonych przebudów, modernizacji i konserwacji.
Najtrudniej było określić pierwotny, trzynastowieczny wygląd budynku. Zadania tego podjął się na początku obecnego stulecia ówczesny architekt miejski nazwiskiem Denecke. Jego zdaniem pierwotny ratusz był domem kupieckim, a ściślej dwunawową podpiwniczoną halą, przykrytą drewnianym stropem. Kiedy w wieku XIV miasto rozbudowało się, dotychczasowy budynek przestał wystarczać. Trzeba było go powiększyć – podwyższono go więc dodając jeszcze jedno piętro i użytkowe poddasze. Na parterze pozostawiono halę kupiecką a na piętrze pojawiły się pomieszczenia „biurowe”: pokój burmistrza, kancelaria, archiwum skarbiec oraz sala narad i sala posiedzeń sądów. Główna elewacja, skierowana na zachód, na rynek, otrzymała stosownie okazały wystrój.
W roku 1540 stargardzki ratusz spłonął. Po kilkunastu latach odbudowano go, zmieniając częściowo układ pomieszczeń, a dość radykalnie rozwiązania elewacji. Pojawiły się gzymsy kordonowe dzielące fasadę na po-szczególne kondygnacje. Zmieniono też wielkość i oprofilowania otworów okiennych. Zamiast dawnych schodkowych szczytów z pionowymi podziałami dokonanymi przy pomocy wnęk, pojawiły się szczyty o podziałach zdecydowanie horyzontalnych, z dekoracja maswerkową, składającą się z przenikających się wzajemnie kół, wypełnionych przez tak zwane „trójliście” i formy esowate. To połączenie elementów renesansu z jeszcze gotycką dekoracją inspirowane było prawdopodobnie wystrojem południowego skrzydła szczecińskiego zamku, przebudowywanym w roku 1538 przez norymberczyka F. Nussdörfera. Taki sam sposób dekorowania szczytów powtórzono potem w Stargardzie w dwóch kamienicach zbudowanych po roku 1584.
W wieku XVII, po kolejnym pożarze, przebudowano szczyt wschodni, nadając mu wystrój barokowy, z wolutowymi spływami na bokach. Do południowej elewacji dobudowano ryzalit zawierający klatkę schodową. Ujednolicono też wygląd okien, zmniejszając je i nakrywając łukami odcinkowymi.
W XVIII i XIX stuleciu północna elewacja obrosła w budy i kramy, likwidowane potem w latach 1868 – 76. W roku 1896 przystąpiono do remontu połączonego z regotyzacją obiektu. W tym czasie obiekt pełnił już wyłącz-nie administracyjną funkcję. Po zniszczeniach z roku 1945 przystąpiono do odbudowy ratusza, jako generalny plan zakładając odtworzenie jego wyglądu sprzed 1945 roku. Prace ukończone zostały w roku 1961.