RZESZÓW Zamek

Od roku 1354, na mocy wydanego przez Kazimierza Wielkiego przywileju, miasto Rzeszów wraz z okolicami stało się prywatną własnością rycerza i dyplomaty, Jana Pakosławica ze Stróżysk. Z czasem potomkowie Pakosławica przybrali nazwisko Rzeszowskich. Wdowa po ostatnim tego nazwiska, Adamie, zmarłym bezpotomnie, poślubiła w roku 1583 Mikołaja Spytka Ligęzę z Boboli, wnosząc mu w wianie miasto Rzeszów.
Na przełomie XVI i XVII wieku, na południe od ówczesnego miasta, Spytek zbudował „fortalitium” nazwane „Ligęzowem„. Wiemy, że w roku 1627 zamek ów posiadał bastiony, basztę, murowaną bramę i kaplicę.
Swą olbrzymią fortunę Pan na Rzeszowie zapisał dwom córkom i swej trzeciej żonie, Zofii z Krasińskich. Starsza córka, Pudencjana, wyszła w roku 1633 za księcia Ostrogskiego-Zasławskiego, zaś młodsza, Konstancja, poślu-biła  Jerzego Lubomirskiego. W wyniku długotrwałych sporów, zakończonych ugodą, właścicielami Rzeszowa została rodzina Lubomirskich.
Spalony przez Szwedów zamek odbudował około roku 1660 hetman Jerzy Sebastian Lubomirski. Obwarował go bastionowymi fortyfikacjami za-łożonymi na planie kwadratu. Murowane bastiony wypełnione były ziemią. Wewnątrz fortyfikacji wzniesiono budynki zamykające czworoboczny dziedziniec. Wjazd prowadził przez bramę w wieży o wczesnobarokowych formach.
Zachował się widok zamku z roku 1762 na rysunkach wykonanych przez kapitana C. N. Wiedemanna, oficera w służbie  Lubomirskich.
W rzeszowskim zamku gościli /nie wszyscy jednakowo mile witani/: Jan III Sobieski /1687/, August II Mocny /1704/ i car Piotr I Wielki /1711/.
W 1906 roku zamek zakupił rząd austriacki przebudowując go na więzienie. Tę ponurą funkcję pełnił rzeszowski zamek przez wiele lat, także po odzyskaniu przez Polskę niepodległości.