039. PARIS 12 SACRE COEUR 2

Autorem projektu Bazyliki Sacre-Coeur jest Paul Abadie (1812-1884). Na przyjęte rozwiązania ogromny wpływ wywarło doświadczenie Abadie’go nabyte podczas opracowywania przez niego licznych projektów konserwatorskich. Wraz z najsłynniejszym ówczesnym architektem-konserwatorem (znanym także z prac w Polsce) nazwiskiem : Viollet Le Duc pracował on przy konserwacji Katedry Notre Dame. Jednak z uwagi na związek z projektem Bazyliki najistotniejszym wydaje się być jego inne dzieło konserwatorskie: Kościół St. Front w Perigueux. Kościół ten wpisany jest na listę Światowego Dziedzictwa Unesco. Zbudowano go w latach 1120-50. Reprezentuje on styl romański, ale nie w czysto francuskiej postaci ale w powiązaniu z architekturą bizantyńską. Co do zasady kompozycyjnej można go nazwać bliźniaczym kościołem dla weneckiej bazyliki św. Marka. Ma niemal identyczny plan – oparty na greckim krzyżu i polegający na nakryciu korpusu pięcioma kopułami. Zastosowane w Paryżu rozwiązanie bliższe jest oczywiście ST Front, bo ten kościół Abadie znał lepiej. Powtórzył tu bardziej bizantyński sposób ukształtowania kopuł – zamiast czysto sferycznych – nieco wydłużonych.

Ciekaw jestem czy inspirując się kościołem ST Front Paul Abadie brał pod uwagę wyłącznie kwestie form architektonicznych, bo odnoszę wrażenie, że mogło mu chodzić także o idee związane z powrotem Francji, a zatem i francuskiej architektury do swych naturalnych korzeni i wtedy istotnym byłoby właśnie odwoływanie się do wzorów z XII stulecia, wykazujących odwieczność więzi Francji z Kościołem. Oczywiście nie można pominąć faktu, ze projekt Abadie’go od razu uznany został za kontrowersyjny. Cóż… w ogóle historyzm (bardziej pejoratywnie nazywany eklektyzmem), sam z siebie jest kontrowersyjny. Pogląd, że architektura, jak inne dziedziny twórczości człowieka, powinna wyrażać swoją epokę, a nie naśladować minione, jest niewątpliwie słuszny. Ale również głęboko słuszny jest pogląd, że jedynym podziałem jaki w architekturze powinno się uznawać winien być podział na architekturę dobrą i … mniej dobrą… Ale w przypadku Sacre Coeur w Paryżu  wątpliwości chyba być nie powinno?