LUBLIN Brama Krakowska

Pagórkowaty teren pocięty wąwozami rzeki Bystrzycy i jej dwóch do-pływów: Czechówki i Czerniejówki stwarzał dogodne warunki dla osiedlania się ludzi. Naturalna obronność tych terenów – strome skarpy i wodne rozlewiska – sprawiła, że już od VII wieku osadnictwo na terenie dzisiejszego miasta Lublina ma charakter ciągły. Poszczególne fazy rozwoju nie niszczyły faz poprzednich, dzięki czemu  są one nadal czytelne w dzisiejszym układzie urbanistycznym miasta. W XII wieku wznosił się na Wzgórzu Zamkowym gród – siedziba kasztelana. Inne wzgórze, położone na południowy zachód od Zamkowego, miało wtedy charakter wczesnośredniowiecznego miasta o nieregularnym układzie ulic.
Wystawiony w 1317 roku przez Władysława Łokietka dokument lokacyjny rozpoczął dzieje Lublina już jako miasta na prawie magdeburskim. Wytyczono wówczas niewielki rynek  /72 x 67 metrów/ i wybiegające z niego ulice. Nieregularność układu ulic była skutkiem zarówno ukształtowania te-renu jak i wcześniejszych, przedlokacyjnych zaszłości.
Mury obronne miasto otrzymało za panowania Kazimierza Wielkiego, prawdopodobnie po najeździe tatarskim z 1341 roku. Układ tych fortyfikacji czytelny jest do dziś, a wiele jego fragmentów odnaleźć można w dobudowanych później budynkach. Wjazd do miasta prowadził przez dwie bramy: od południa – Krakowską i Grodzką od północy.
Najlepiej zachowanym fragmentem tych obwarowań jest Brama Krakowska. Gotycka, masywna, ceglana wieża wzniesiona w czasach Kazimierzowskich rozbudowana została w wieku XVI. Około 1525 roku dobudowano przed nią o połowę niższe późnogotyckie przedbramie, zwieńczone blankowaniem i ozdobione cylindrycznymi, nadwieszonymi wieżyczkami. Górna, ośmioboczna kondygnacja wieży, nadbudowana została pomiędzy rokiem 1574 a 1585. Barokowy hełm i jego latarnia powstały dwieście lat później, w roku 1782.
Gruntowną konserwację Bramy Krakowskiej przeprowadzono w latach 1959-64.