KROSNO Kościół franciszkanów

Zakon franciszkanów sprowadzony został do Krosna w 1378 roku. Najpierw krośnieńscy franciszkanie zbudowali niewielki drewniany kościółek, który służył im niezbyt długo, bo po pożarze w roku 1402, przystąpili do budowy nowego, tym razem już murowano kościoła. Nowa świątynia budowana była wyjątkowo długo. Jeszcze w roku 1510 gotycka budowla nie była w pełni ukończona.
Kościół posiada trzynawowy halowy korpus o trzech przęsłach nakrytych gwiaździstymi sklepieniami. Prezbiterium zamknięte trójbocznie i przesklepione podobnie jak nawy. W 1872 roku kościół znowu płonął, ale zasadnicze elementy konstrukcyjne nie zostały zniszczone. W latach 1899 – 1904 przeprowadzono gruntowną restaurację świątyni wraz z jej „regotycyzacją„. Taka wówczas panowała moda i architekci Tadeusz Stryjeński i Wiktor Sikorski zajęli się oczyszczaniem obiektu z późniejszych elementów przywraca-jąc mu, gdzie się tylko dało, gotycki charakter.
Szczęśliwie pozostawiono wówczas w spokoju  /nie przerabiając na gotyk/ barokową kaplicę Oświęcimów, wzniesioną w latach 1647-48 przez mediolańczyka Wincentego Petroniego. Kopułę kaplicy zdobią przepiękne sztukaterie Jana Chrzciciela Falconiego o motywach małżowinowych kartuszy, panopliów, girland i aniołów. W krypcie pod kaplicą spoczywają Anna i Stanisław Oświęcimowie, rodzeństwo któremu legenda /nie znajdująca potwierdzenia w faktach czy dokumentach/ przypisuje nieszczęśliwą i tragiczną – bo grzeszną miłość. Legenda o Annie i Stanisławie Oświęcimach stała się inspiracją dla literatów, malarzy  i kompozytorów. Michał Bołoz- Antoniewicz na-pisał dramat zatytułowany „Anna Oświęcimówna” a ilustracje do tego utworu wykonał sam Artur Grottger. Poeta Miron Białoszewski traktował legendę o Oświęcimach jako polski odpowiednik francuskiej legendy o Heloizie i Abelardzie. Jednak najbardziej znanym dziełem  powstałym dzięki legendzie jest  symfonia skomponowana przez Mieczysława Karłowicza .
W kościele warto zobaczyć też nagrobki: renesansowy – Jana Kamienieckiego, dłuta Jana Marii Padovana /1560-73/, dwa manierystyczne – Jędrzejowskich i Barbary Mniszchowej i wczesnobarokowy – Jadwigi Firlejowej, wykonany w 1611 roku przez Jana lub Łukasza Reitino.