KRAKÓW Ulica Kanonicza

Nazwa ulicy odnotowana już w 1401 roku, pochodzi od budowanych tu od początków XIV wieku domów kanoników kapituły krakowskiej. We wczesnym  średniowieczu była to jedna z głównych ulic podwawelskiej osady „Okół”. Czasy największej świetności ulicy Kanoniczej nastąpiły jednak dopiero za panowania Jagiellonów.
Dzisiaj jest to chyba najbardziej urokliwa i malownicza ulica w starym Krakowie. Od Senackiej przebiega prosto aż do placyku Wita Stwosza, otwierającego widok na wczesnobarokowy kościół św. św. Piotra i Pawła. Dalej w kierunku Wawelu przebiega łukiem, dzięki czemu w każdym niemal punkcie podziwiać możemy inny widok, aż do zamykającej ulicę potężnej bryły Zamku.
Wszystkie kamieniczki są tutaj zabytkowe, a niektóre z nich to prawdziwe perełki architektury. Wiele portali i obramień okiennych ozdobionych  jest motywem kapelusza kardynalskiego lub trzech koron: herbu krakowskiej katedry.
Niektóre kamieniczki to niemalże pałace, posiadające arkadowe dziedzińce z  krużgankami. Dobrym przykładem jest Dom Dziekański pod numerem 21 zbudowany w XVI stuleciu, podobnie jak i inne domy kanoników katedralnych, na zrębach gotyckich kanonii. W tym przypadku dokonano prze-budowy gotyckiego domu z III ćwierci XIV i końca XV wieku. Powstał budynek piętrowy, czteroskrzydłowy, arkadowymi krużgankami otaczający wewnętrzny dziedziniec. Prace prowadzono w dwóch etapach w latach 1582 –92. Roboty prowadził warsztat Santi Gucciego a dziedziniec projektował sam Santi Gucci. Na parterze smukłe kolumny toskańskie, na piętrze prostokątne, żłobkowane filary, a nad nimi kartusze z herbami. W rogu dziedzińca otoczony zielenią posąg  św. Stanisława, biskupa krakowskiego.
Kamieniczka nr 25 to Dom Długosza. Tu mieszkał Jan Długosz i tu właśnie pisał swoje „Kroniki”, pierwszą Historię Polski.
Warto też zwrócić uwagę na  Dom Zygmuntowski /nr 17/ z renesansowym portalem, zwieńczonym kartuszem z herbem Jagiellonów, czy na gotycką kamieniczkę pod numerem 18, której renesansowy portal przypisuje się Janowi Michałowiczowi z Urzędowa, nazywanemu „Polskim Praksytelesem”