INOWROCŁAW Uzdrowisko

Uważa się, że książę Bolesław, zwany później Krzywoustym, długo oczekiwany syn Władysława Hermana i Judyty, przyszedł na świat dzięki modlitwom do świętego Idziego. Wdzięczni rodzice ufundowali za to świętemu ko-ściółek, zlokalizowany u stóp krakowskiego Wawelu. Na temat szczęśliwych narodzin księcia istnieje jeszcze jedna teoria mówiąca, iż niezależnie od modłów do świętego Idziego, istotne było że księżna Judyta Hermanowa leczyła niepłodność solankowymi kąpielami w Inowrocławiu.
W XI stuleciu, w czasach Hermana, Inowrocław uzdrowiskiem jeszcze nie był. Nie był jeszcze nawet miastem, bowiem prawa miejskie uzyskał nieco później, w roku 1240, za czasów księcia Kazimierza Kujawskiego. Ale i tak jest jednym z najstarszych kurortów w Polsce, z tradycją licząca ponad 800 lat – pierwsze wzmianki o inowrocławskich kąpielach pochodzą z XIII wieku! W dokumencie króla Kazimierza Jagiellończyka z roku 1450 wzmiankowane są inowrocławskie łaźnie. Używana w nich woda, którą czerpano z miejskich studni, zawierała kwas węglowy, siarkowodór, siarczany oraz chlorki i węglany.
W oparciu o odkryte w Inowrocławiu pokłady soli w roku 1873 założono tu warzelnię, a później kopalnię soli. Kolejną inicjatywą, której autorem był kujawski ziemianin, właściciel niedalekiego Rąbina, doktor Zygmunt Wilkoński, było powstanie spółki akcyjnej „Solanki Inowrocławskie”. Trzeba też od razu wyjaśnić, że Wilkoński był doktorem praw, a nie balneologiem. Zarejestrowana przez niego w maju 1875 spółka oparta o kapitał miejscowy działała sprawnie i szybko. Uzdrowisko ulokowano w odrębnej dzielnicy, na zachód od ówczesnego miasta. Na popularność nowopowstałego kurortu znaczny wpływ miały dobre działania reklamowe i fakt niebagatelny dla Polaków zamieszkujących Zabór Pruski: Inowrocław był pierwszym polskim uzdrowiskiem w Prusach.
Pierwszym ukończonym obiektem uzdrowiska był zakład kąpieli solankowych wyposażony w 14 wanien, oddany do użytku w roku 1876. Rok później uruchomiono drugi obiekt, przeznaczony do leczenia dzieci. Kiedy Wilkoński umarł, w roku 1880 spółka utraciła samodzielność i na cztery lata przekazana została Magistratowi Inowrocławia w dzierżawę. W roku 1885, gdy dzierżawa wygasła, Magistrat został stałym zarządcą uzdrowiska i kontynuatorem jego rozbudowy. Kurort wzbogacił się o kolejny obiekt w roku 1886 – było to sanatorium o 15 wannach przeznaczone do leczenia dzieci. W roku 1890 zbudowano, bardzo na owe lata nowoczesny, Zakład Przyrodoleczniczy.
Po odzyskaniu niepodległości inowrocławskie uzdrowisko rozwijało się bardzo dynamicznie. W latach 20. zbudowano Zakład Kąpieli Borowinowych, Zakład Przyrodoleczniczy i dla uprzyjemnienia kuracjuszom pobytu w Inowrocławiu – muszlę koncertową, służącą nieprzerwanie po dzień dzisiejszy. A wśród grona kuracjuszy w dwudziestoleciu międzywojennym napotykamy na „wielkie” nazwiska: ze świata kultury – Jerzy Bandrowski i Maria Konopnicka. Ze świata polityki bywali tu: Władysław Sikorski, Cyryl Ratajski, Stefan Starzyński, a ze świata sportu: złoty medalista olimpijski Janusz Kusociński.
Jednym z najciekawszych obiektów inowrocławskiego uzdrowiska jest eklektyczny Zakład Przyrodoleczniczy, zwany też Zakładem Kąpieli Mineralnych, zbudowany w roku 1876, a przebudowywany w latach 1922-24.