GOLUB – DOBRZYŃ Kościół św. Katarzyny /1/

Miasto Golub – Dobrzyń, położone około czterdziestu kilometrów na północny wschód Torunia w dolinie Drwęcy, jest stolicą powiatu, i mimo iż przepływającej przez nie rzeki, stanowi dziś w miarę jednolity organizm miejski. Jednak połączenie Golubia z Dobrzyniem nastąpiło dopiero w roku 1951. Przedtem rzeka stanowiła granicę – w średniowieczu pomiędzy ziemiami chełmińską i dobrzyńską, a po kongresie wiedeńskim, czyli od roku 1815,  granicę państwową – rozdzielała zabór pruski od rosyjskiego.
Dobrzyń był od Golubia znacznie młodszy. Powstał w drugiej połowie XVII stulecia jako przedmieście Golubia, by w wieku XIX stać się miastem o wiele większym /Golub był wtedy nękany przez przeróżne klęski: dwie epidemie cholery w latach 1831 i 1853, powódź w roku 1833 i pożar w 1893/. Za to w latach międzywojennych uległ degradacji do poziomu wsi.
W średniowieczu, a ściślej przed rokiem 1320, rozpoczęto budować w Golubiu parafialny kościół pod wezwaniem św. Katarzyny. W pierwszym etapie wzniesiono trójprzęsłowe, trójbocznie zamknięte ceglane prezbiterium. Około połowy XIV stulecia powstała nieco szersza od prezbiterium czteroprzęsłowa nawa i usytuowana od zachodu wieża o czterech kondygnacjach. Na przełomie XIV i XV wieku do nawy dobudowana została od strony pół-nocnej kaplicę św. Krzyża, zaś od południa, przy wschodnim przęśle nawy znajduje się kaplica grobowa Kostków, przebudowana w końcu XVI stulecia ze starszej, gotyckiej kaplicy, zwieńczona renesansową attyką z arkadkami.
Obecne sklepienie prezbiterium wykonano po roku 1414, naśladując poprzednie z drugiej ćwierci XIV wieku, o układzie krzyżowym z żebrem przewodnim i wpisanymi trójpromieniami. Nawę nakrywa płaski strop po-chodzący z ostatniej ćwierci XVII stulecia. Wcześniej nawę przykrywać musiał również płaski strop; gdyby miało tu być sklepienie, konieczne byłoby wykonanie skarp, jak w prezbiterium, a tych przy nawie nigdy nie było.
Na parterze ściany wieży posiadają otwarte na boki arkady, na wyż-szych kondygnacjach ich dekorację stanowią blendy. Ponad gzyms wieży wy-puszczone zostały cztery narożne wieżyczki, także zdobione blendami a zwieńczone blankowaniem. Nad pokrytym dachówką stromym dachem w ro-ku 1678 wzniesiono barokowy hełm z latarnią.
Najstarszym elementem wnętrza kościoła jest późnogotyckie malowidło ścienne z końca XV stulecia którego głównym tematem jest „Modlitwa w Ogrójcu” z symultanicznym pokazaniem innych scen pasyjnych. Ołtarz główny kościoła jest manierystyczny i pochodzi z roku 1640, zwiera jednak późnogotycką Pietę z pierwszej połowy XV wieku. Pozostałe wyposażenie kościoła, w tym cztery ołtarze, jest późnobarokowe. Wielce interesująca jest belka tęczowa, wsparta na konsolach z aniołami, niosąca grupę Ukrzyżowania i czterech ewangelistów.