BIECZ Kościół parafialny /1/

W Małopolsce wiek piętnasty nie pozostawił po sobie tak wielu dzieł architektury sakralnej jak poprzedzający go wiek czternasty. Toteż fara z pod-karpackiego Biecza, zasłużenie nazywanego małym Krakowem, zdecydowanie się w tym okresie wyróżnia. Zresztą kościół parafialny miasta bronionego przez trzy zamki królewskie także musiał być obiektem, dla określenia które-go niezbędne staje się użycie przymiotnika królewski.
Budowę kościoła rozpoczęto od prezbiterium o czterech wąskich przęsłach i zamkniętego trzema bokami ośmioboku, zakończonego w 1480 roku. Kwadratowy korpus składający się z trzech naw i dwóch rzędów międzyskarpowych kaplic wzniesiono w latach 1516 – 21 z tym, że kaplice kończono aż do roku 1560. Kościół jest halowy; posiada pięć przęseł nakrytych sklepieniami sieciowymi. Kaplice posiadają sklepienia gwiaździste. Poziom kaplic jest wyższy niż naw, a na osi poprzecznej wybudowano dwie kruchty: pół-nocną i południową, dzięki czemu ta oś została dosyć mocno zaakcentowana. Budulcem był ciosany kamień użyty do elementów konstrukcyjnych /filary, żebra/ oraz cegła.
Mimo że świątynia jest jeszcze prawie w pełni gotycka, widać w niej pewne symptomy nadchodzącego renesansu – być może zawdzięczamy to pochodzącemu z Italii budowniczemu. Wymienić tu można renesansowe głowi-ce i bazy ośmiobocznych filarów rozdzielających nawy, czy wspomnianą już akcentacje poprzecznej osi kościoła.
Wyposażenie wnętrza jest szczególnie imponujące. Najstarszym elementem są późnogotyckie stalle z końca XV wieku, umieszczone pod chórem na prawo od głównego wejścia. Wyróżnić należy także renesansowy nagrobek Piotra Sułowskiego, pochodzący z drugiej połowy XVI wieku, uważany za do-skonały przykład naśladownictwa opartego na renesansowych wzorach włoskich. Monumentalny jest późnorenesansowy ołtarz główny. Wykonano go w 1604 roku, ale wykorzystano w nim rzeźby z wcześniejszego, późnogotyckiego ołtarza. Ma on trzy kondygnacje a w jego polu środkowym umieszczony jest, posiadający dużą wartość obraz z połowy XVI stulecia przedstawiający „Zdjęcie z Krzyża”. Autorstwo pochodzącego z północnych Włoch obrazu przypisywane jest któremuś z dwóch malarzy: Cesso Carotto lub Federico Baroccio.
Polichromia prezbiterium z 1905 roku jest dziełem Włodzimierza Tetmajera i przedstawia galerię polskich królów – od Kingi do Zygmunta III Wazy. Umieszczono wśród nich także jedną nie koronowaną postać, bieczanina Marcina Kromera. Zaprojektowane przez Stanisława Wyspiańskiego witraże niestety nie zostały zrealizowane. Dzieła mistrza zdobią jednie kaplice a witraże nawy i prezbiterium pochodzą z pracowni Neuhanzera w Innsbrucku.