026. LONDON WESTMINSTER GMACHY PARLAMENTU 1. Dzieło Charles’a Barry’ego

LONDON WESTMINSTER GMACHY PARLAMENTU 1. Dzieło Charles’a Barry’ego

Sir Charles Barry, brytyjski architekt żyjący w latach 1795-1860 połowę swego życia poświęcił pracy nad projektem i realizacją siedziby brytyjskiego Parlamentu toteż do będących już w użyciu nazw tego kompleksu budynków na brzegu Tamizy proponuję dodać jeszcze jeden: „Pałac Barry’ego”. Nie czując się dostatecznie kompetentny by ocenić dzieło Barry’ego uwzględniając specyfikę epoki w której żył i tworzył, postanowiłem skorzystać z tekstu Roberta Wilsona (A Deputy Principal Clerk of the House of Commons) opublikowanego w roku 1993. Związek Barry’ego z „parlamentarnym tematem” pojawił się w dniu pożaru „starego” pałacu. Barry wracał wówczas do Londynu i z daleka dostrzegł czerwoną łunę nad płonącym Pałacem Westminsterskim. Podjechał więc bliżej i tak stał się świadkiem ostatnich chwil budowli, której ko0ntynuatorem miało stać się jego dzieło. Czy był to przypadek, symbol czy fatum?. Robert Wilson pisze:” Barry był już przodującym („leading”) architektem, ale sukces jaki odniósł dwa lata później w konkursie na projekt nowego Gmachu Parlamentu stał się przełomowym dla jego reputacji. „Nowy Pałac” z malowniczą architekturą od strony zewnętrznej i doskonale skomponowanym wnętrzem stał się symbolem talentu i profesjonalnych umiejętności dla niego i współpracującego z nim Augustusa Welby Pugin’a, którego geniusz dominował przy projektowaniu wnętrz ich rzeźbiarskich dekoracji, wyposażenia i mebli. .. Po pożarze panowały nastroje wynikające z atmosfery czasów, preferujące stworzenie nowej budowli, która mogłaby stać się symbolem ducha reform ( Akt z 1832 roku właśnie został uchwalony) , pomnikiem historii Narodu , zainspirowała Barry’ego do stworzenia rzeźbiarskiego pomnika narodowej historii, ale jednocześnie wygodnego i dobrze rozplanowanego budynku. Projekt Barry’ego był zdecydowanie zwycięski w konkursie z roku 1836, przedstawiając Pałac w stylu gotyckim, mający w zamierzeniu harmonizować z pobliskim Opactwem i z Westminster Hall. Odtąd aż do śmierci w roku 1860  był on zajęty nadzorowaniem prac przy budowie a także zabezpieczaniem integralności swego projektu przed  zakusami wszelakich „komitetów” . Jego projekt mocno akcentował przestrzenność, dobrą wentylację i publiczną dostępność. Mimo używania stylu generalnie przypisywanego architekturze sakralnej (ecclesiastical style). Barry stworzył pałac o architekturze funkcjonalnej i świeckiej. W odróżnieniu od wielu neogotyckich późniejszych XIX-wiecznych dzieł, projekt nie odtwarza średniowiecznego stylu w sposób dokładny, będąc kombinacją praktycznych zastosowań różnorodności jego ornamentyki. Barry miał problem ze zlokalizowaniem budynku na ściśle prostokątnym terenie ograniczonym przez rzekę od wschodu i most Westminsterski od północy. Architekt stworzył  najbardziej ujednoliconą  kompozycyjnie architekturę wzdłuż wschodniej elewacji, nieprzerwana linię małych wieżyczek  które prężą się wzdłuż rzeki na długość ponad 800 stóp. Wyniósł centralną partię tej fasady by ją zaakcentować, ale zachował ostrożność, by nie przerwać jej nadmierną masywnością wież: Wiktorii i Zegarowej, które pozostawił cofnięte”…Dalej Robert Wilson opisuje szczegółowo rozwiązania funkcjonalne, ale tekst ten jest trudny do zrozumienia, jeżeli nie dysponuje się planami budowli, albo nie przebywa się w jej wnętrzach. Od siebie dodam tylko, że gmachy Parlamentu od zewnątrz sprawiające wrażenie przeznaczonych wyłącznie do odbioru w kategoriach estetycznych, od strony funkcjonalnej są rozwiązaniami przemyślanymi równie precyzyjnie i fachowo jak mechanizmy szwajcarskich zegarków.