PIERZCHNICA

PIERZCHNICA Nieistniejący kościół drewniany. Hipotetyczna rekonstrukcja. Pierzchnica jest dawnym „Kazimierzowskim” miastem. Obecnie, w oczekiwaniu na przywrócenie wcześniejszego statusu, jest to wieś gminna w powiecie kieleckim w województwie świętokrzyskim.

Obecnie Pierzchnica ma bardzo udany kościół o klasycystycznej architekturze, zbudowany w latach 1798-1900. Ale jako miasto Kazimierzowskie, jest rzeczą oczywistą, że tę świątynie poprzedzały inne, znacząco starsze. Pierwsza wzmianka o pierzchnickim kościele pochodzi z roku 1336. Nie ma też pewności co do wezwania kościoła, ale wydaje się, że „powołanie” św. Małgorzaty na jego patronkę jest wysoce prawdopodobne. Niewielka jest też wiedza dotycząca wyglądu kościołów poprzedzających obecny, gdyż w zachowanych inwentarzach i lustracjach, raczej zajmowano się stanem technicznym i ewentualnymi potrzebami remontowymi a nie kwestiami estetyki czt szczegółami rozwiązań technicznych. Ale z szesnastowiecznego inwentarza dowiadujemy się, że ówczesny kościół posiadał „ambitus”, czyli obejście, a o sobotach w nim nie wspomniano, bo taki termin w ogóle nie był wtedy znany. Pisząc do książki poświęconej pierzchnickiej gminie część poświęconą zabytkom miejscowości gminy Pierzchnica , pragnąc Czytelnikom odtworzyć najbardziej prawdopodobny wygląd nieistniejącego drewnianego kościoła, dokonałem jego hipotetycznej rekonstrukcji opierając się na analogiach z terenu Małopolski oraz na informacjach pochodzących z zachowanych archiwaliów. Do wystawy kościołów z sobotami dołączam ten kościół, aby województwo kiedyś kieleckie a obecnie świętokrzyskie mogło być na niej reprezentowane, mimo iż żaden kościół z sobotami z tych terenów nie dotrwał do naszych czasów. A przecież były tutaj, tak samo jak na Śląsku, czy n a terenach Małopolski obecnie krakowskiej czy podkarpackiej. Chcę też przypomnieć, że Mikołaj Rej w słowach: „Iż Polacy nie gęsi mógł mieć na myśli nie tylko powszechność poprawnego posługiwania się Polszczyzną, ale na pewno także i inne umiejętności, w tym – mam nadzieję – umiejętność wśród  cieśli wszystkich regionów odnośnie  budowania przy kościołach sobót…