MAJKOWICE Zameczek

Renesansowa budowla, będąca dzisiaj już tylko ruiną, zamkiem – w pełnym znaczeniu tego słowa właściwie nigdy nie była. „Cechy obronności miały charakter nie tyle zapóźnienia technicznego, co atrybutów wynikających z tradycji, z dążenia do utrwalenia własnego rodowego prestiżu” – pisze Wanda Puget w pracy dotyczącej rezydencji w województwie sieradzkim, konkludując, iż: „można określić ten obiekt jako zminiaturyzowany przejaw tęsknoty średnio zamożnego szlachcica do posiadania prawdziwego zamku”.
Majkowice, wieś założona prawdopodobnie już około połowy XIII stulecia, leży na wschodnich rubieżach dawnej ziemi sieradzkiej, na prawym brzegu Pilicy, nieco w bok od drogi z Przedborza do Sulejowa. Pierwszy zbudowany tu obiekt o charakterze rezydencjonalnym – drewniana wieża mieszkalno-obronna na kopcu, stał bardziej na wschód, na nadrzecznych łąkach. Był to obiekt zapewne trzynastowieczny, wzniesiony przez ród Nagodziców herbu Jelita. Drugi obiekt, wybudowany w wieku XIV lub XV, będący średniowiecznym zamkiem wymurowanym z kamienia, uległ rozbiórce podczas budowy renesansowej rezydencji. Jego resztki – jeszcze przed II wojną widoczne w postaci wzgórka, rozebrali w 1944 Niemcy, przygotowując się do obrony na linii rzeki Pilicy.
W końcu XIV wieku właścicielem wsi był sieradzki chorąży Żegota, tytułujący się „z Majkowic”. Jego potomkowie do końca stulecia używali takiego tytułu, później nazywają się już Majkowskimi. Majkowscy władali wsią do połowy XVI wieku. Potem byli tu Zakrzewscy, Mierscy, Wyżyccy, Brwinowscy, Małachowscy, Michałowscy, Ostrowscy, a w wieku XX – Potoccy i Czaińscy.
Majkowscy budując swój „zameczek”, kierowali się bardziej wygodą niż obronnością. Zlokalizowali więc swą rezydencję na terenie położonym wyżej, a przez to znacznie zdrowszym. Do budowy posłużył miejscowy, łupany wa-pień. Wykorzystano też wtórnie kamieniarkę pozyskaną z rozbiórki średniowiecznego zamku. Plan zameczku przypomina prostokąt, powiększony o dobudówkę od strony północnej i wydatny ryzalit od strony wschodniej. Do północno-zachodniego narożnika przylega wieloboczną, trzykondygnacyjna baszta. Prawdopodobnie początkowo zameczek miał plan kwadratu (podzielonego wewnątrz na cztery pomieszczenia) z dobudowaną na narożu basztą i przypominał plan dworu w Jeżowie. Pozwala to na datowanie tej fazy budowy na 1. ćwierć XVI stulecia. W dalszej kolejności wybudowany został północny ryzalit a na końcu część wschodnia – wieża bramna (na jej piętrze znajdowała się zapewne kaplica) oraz mury otaczające dziedzińczyk położony między wieżą bramną i częścią mieszkalną.
Pod koniec XVII stulecia zameczek przeszedł dość gruntowny remont – wzmocniono sklepienia piwnic zaś naroża budowli podparto potężnymi szkarpami. Zmieniono obramienia okien i drzwi, ale te prace miały raczej charakter modernizacji pod względem estetycznym, dostosowując detal architektoniczny do „nowoczesnych” upodobań. O zakresie tych prac wiadomo z zachowanego kontraktu. Wydaje się jednak, że wiele z zakładanych robót nie doczekało się realizacji. W roku 1702 w Majkowicach pojawili się Szwedzi. Podczas pobytu wojsk szwedzkich, obiekt musiał odnieść poważne uszkodzenia, bowiem po tej dacie  zamek przestał być użytkowany. Adam Małachowski, który w roku 1733 stał się właścicielem majkowickich dóbr zamieszkał w sąsiadującej z Majkowicami Bąkowej Górze.