RYDZYNA Pałac

U progu swego istnienia rydzyński pałac wcale pałacem nie był. Na początku piętnastego stulecia, a dokładniej w latach 1403-22, na otoczonej mokradłami kępie, rycerski zamek wybudował pochodzący ze Śląska Jan z Czernicy, późniejszy międzyrzecki kasztelan. Murowany z cegły zamek założony był na planie kwadratu. Otoczony fosą czworobok dziedzińca od południa i zachodu zamknięty był budynkami mieszkalnymi; pozostałe boki zamykał mur obwodowy, w części północnej wzmocniony wieżą bramną. Świadczyć o tym mogą odkopane fragmenty umocnień przedbramnych. Dojazd do zamku od miasta prowadził groblą biegnącą przez trzęsawiska i prze-rzuconymi nad fosą mostami. Obiekt nie był łatwy do zdobycia – usytuowany dogodnie wykorzystywał naturalne /bagna/ i sztuczne /fosa/ przeszkody, mające zniechęcić ewentualnych nieproszonych gości. Wielkość zamku a szczególnie sposób rozwiązania jego części mieszkalnej stanowił dość typowy przykład warownej siedziby rycerskiej z I połowy wieku XV.
Minęło przeszło 250 lat i panem na Rydzynie został Rafał Leszczyński. Leszczyńskiemu nie była potrzebna rycerska siedziba lecz pałac odpowiedni dla potęgi i znaczenia rodu. W latach 1690-94 rozpoczęto więc przebudowę zamku pod kierunkiem warszawskiego architekta Józefa Szymona Bellottiego, po której powstał czteroskrzydłowy pałac z narożnymi wieżyczkami i wewnętrznym dziedzińcem. Kompozycja przestrzenna pałacu nawiązywała do nieco już anachronicznej architektury rezydencjonalnej okresu Wazów. We wnętrzach pałacu wyróżniały się doskonałe freski Michelangelo Palloniego. Na początku XVIII stulecia prace nad przebudową prowadził Pompeo Ferrari, zmieniając nieco skrzydło zachodnie wprowadzając między innymi półokrągły ryzalit środkowy.
W roku 1738 Rydzyna przeszła na własność Aleksandra Sułkowskiego. Pracami budowlanymi prowadzonymi w latach 1744-46 pokierował teraz Ka-rol Marcin Frantz. Przebudowano wnętrza w skrzydle zachodnim i północnym oraz dodano do północnego skrzydła potężny ryzalit z paradną klatką schodową. Później prowadzone w Rydzynie roboty dotyczyły oficyn /1762 –80/ wybudowanych na północ od pałacu i zaraz przebudowanych /1783-86 pod kierunkiem Ignacego Graffa/ oraz niewielkich i raczej kosmetycznych zmian architektury wnętrz.
Po śmierci ostatniego ordynata w Rydzynie założona została szkoła męska, prowadzona tu aż do roku 1939. W czasie wojny /1945/ zamek spłonął a odbudowę zakończono dopiero w roku 1965.