UNIEJÓW Zamek /1/

Miasto Uniejów położone jest na prawym, wyższym brzegu Warty. Zamek zbudowano na brzegu lewym, na niewielkim sztucznie usypanym wzniesieniu, wśród łąk i rzecznych rozlewisk. Pierwsze informacje o Uniejowie, jako własności gnieźnieńskich arcybiskupów, pochodzą z bulli wydanej w roku 1136. Prawdopodobnie już wówczas istniał obronny gród. Osiedle zniszczyli Krzyżacy we wrześniu 1331,  w roku zwycięskiej bitwy pod Płowcami. Niedługo potem miasto odbudowano, a gród zastąpił murowany zamek, wzniesiony przez arcybiskupa Jarosława Bogorię Skotnickiego.
Pierwszy etap budowy ukończono prawdopodobnie około 1365 roku. Dzięki szczegółowym badaniom możliwe jest odtworzenie pierwotnego wyglądu zamku oraz poszczególnych faz jego przebudowy i rozbudowy.
Zamek założono na planie zbliżonym do prostokąta, którego dłuższy bok był równoległy do osi wschód – zachód. W zachodniej części prostokąta stanął dom mieszkalny, a do muru wschodniego dostawiono cylindryczną wieżę. Murowana z cegły wieża miała średnicę 9 metrów i wysokość 25 metrów. Dostęp do wieży możliwy był z ganku dla straży, na wysokości prawie 13 metrów od poziomu dziedzińca. Na zewnątrz murów prawdopodobnie istniał jeszcze jeden pas umocnień  – w postaci palisady i wspomagającej ja fosy. Możliwe też, że już w wieku XIV istniało wysunięte przed mury przedbramie.
Budynek mieszkalny posiadał dwie kondygnacje i był podpiwniczony. Przed nim znajdował się wzmocniony skarpami przedsionek, prawdopodobnie piętrowy, do którego z dziedzińca prowadziły zewnętrzne schody. Budynek, o wymiarach około 10 na 23 metry  posiadał po dwa pomieszczenia na każdej kondygnacji.
Zewnętrzny, palisadowy pas umocnień zastępowano na przełomie XIV i XV stulecia murem obwodowym, znacznie niższym od obwarowań pierwotne-go zamku. Odcinki północny i część wschodniego wykonano później, już w wieku XVI. Powstało w ten sposób międzymurze o szerokości 6, 5 metra.  Na zachodnich narożnikach wykonano czworoboczne baszty wyposażone w ganki dla straży. Świadczą o tym zachowane ślady  arkadowych konstrukcji służących do podparcia tych ganków.
Na początku wieku XVI podwyższono wielką wieżę strażniczą. Wykonano tez w niej strzelnice dostosowane do broni palnej. Tak więc do funkcji strażniczej, przybyła wieży jeszcze funkcja obronna. Był to już jednak ostatni etap doskonalenia systemu obronnego zamku. W następnych latach ograniczono się do pozostawienia zamkowi wyłącznie rezydencjonalnej roli.