LUBLIN Kaplica zamkowa /2/

Dzięki swoim polichromiom lubelska kaplica zamkowa jest jednym z najlepszych przykładów wykazujących jak silne związki z Rusią i jej sztuką łączyły Polskę w latach panowania Władysława Jagiełły. Król, syn ruskiej księżniczki, mówiący biegle po rusku, był też gorliwym propagatorem ruskie-go malarstwa ściennego. Oprócz Lublina, malowidła takie powstały także w katedrach gnieźnieńskiej i wawelskiej /kaplice Mariacka i św. Trójcy/.
Wspaniałe malowidła lubelskie, pobielone na początku XIX wieku, w okresie przerabiania kaplicy na więzienny kościółek odkryto „na nowo” u schyłku tegoż stulecia. Prace archeologiczne podjęła wówczas  i prowadziła do wybuchu I wojny światowej Cesarska Komisja Archeologiczna z Sankt Petersburga. Po wyzwoleniu Lublina prace kontynuowali polscy konserwatorzy z Pracowni Konserwacji Zabytków pod kierunkiem profesora Bohdana Marconiego.
Niestety nie wiadomo dokładnie skąd wywodzili się autorzy lubelskich malowideł. Istnieją hipotezy mówiące że pochodzili oni z księstwa włodzimiersko-halickiego, inne że z okolic Tweru. Znane jest natomiast imię jednego z twórców, mistrza Andrzeja.
Polichromie powstały w latach 1413 – 18. Fundatorem, oprócz oczywiście głównego, królewskiego fundatora, był także zarządca lubelskiego zamku, Kmita. Jego herb, Szreniawa, zdobi jedną ze ścian. Zgodnie z kanonami ruskiego malarstwa ściennego, całe sklepienie i dolne partie ścian pokryte zostały malowidłami zaplanowanymi hieratycznie i ułożonymi w kilka cykli.
Na centralnym miejscu sklepienia widnieje Chrystus Pantokrator otoczony symbolami Czterech Ewangelistów .Wokół postaci aniołów, w tym czterech Archaniołów; Gabriela, Michała, Rafała i Uriela.. Na sklepieniu przed-stawiono także Matkę Boską i św. Jana Chrzciciela.
Na ścianach wyróżnić można kilka wątków: starotestamentowy, ewangeliczny i wątek fundatorów. Ten pierwszy reprezentują postaci Proroków. Wątek ewangeliczny, najbogatszy, ujęto w cykl pasyjny i cykl dwunastu świąt, ale przedstawiono także św. Pawła, Ojców Kościoła Wschodniego, eremitów i męczenników. Na koniec, w wątku fundatorskim, jest scena ofiaro-wania i znakomite portrety króla Władysława: portret konny i portret klęczącego króla w scenie „Modlitwa fundatora”. Lubelskie malowidła ujawniają także, szczególnie w partiach prezbiterialnych , silne oddziaływania zachodniej sztuki gotyckiej na sztukę rusko-bizantyńską.