TORUŃ Dwór Mieszczański

 Toruński Dwór Mieszczański nosi także inną nazwę – domu letniego Bractwa św. Jerzego. Główną siedzibą Bractwa był położony przy rynku Dwór Artusa, znanym jedynie z XVIII- wiecznych rycin, bowiem ze względu na fatalny stan techniczny rozebrano go w roku 1802. Wyglądem przypominał on gdański Dwór Artusa sprzed późniejszej, renesansowej przebudowy. Tak więc jedynym obiektem jaki pozostał po Bractwie jest położony nad Wisłą, pomiędzy Bramą Mostową a Krzyżackim Zamkiem, Dwór Mieszczański.
Z zachowanych dokumentów /niestety dość późnych, bo z początków XVII stulecia/ wynika, że Bractwo św. Jerzego założono w Toruniu w roku 1311. Prawdopodobnie nastąpiło to jednak jeszcze wcześniej, bo pod koniec XIII wieku. Bractwo, które istniało także w wielu innych miastach pruskich, miało charakter elitarny a ich cele były zarówno religijne jak towarzysko-społeczne. Członkowie bractwa odbywali stałe ćwiczenia rycerskie, aby w przypadku wojny, która w owych czasach była niemal stanem normalnym, nie przynieść wstydu swemu rycerskiemu patronowi. W roku 1385 toruńskie bractwo przyjęło w swoje szeregi zawodowe bractwo kupieckie. Nie za darmo wszak, z czego wniosek, że było to towarzystwo całkiem praktyczne, lecz za cenę dokończenia sklepień w budującym się właśnie domu klubowym przy rynku.
Sto lat później, w roku 1489, Bractwo św. Jerzego otrzymało od Rady Miasta międzymurze na założenie tam strzelnicy. Na uzyskanej działce zbudowano murowany dwukondygnacyjny budynek. Jako materiał posłużyła cegła pozyskana z rozbiórki krzyżackiego zamku. Obiekt mieścił się na dość wąskiej przestrzeni pomiędzy narożną basztą staromiejską a dawną zamkową tamą. Południowa, zwrócona w kierunku Wisły fasada rozczłonkowana została tynkowanymi wnękami i zwieńczona trójkątnym szczytem ze sterczy-nami. Podobnie wykończono chyba fasadę północną, tę od strony miasta, chociaż neogotycka przebudowa z wieku XIX mogła całkowicie zatrzeć jej pierwotny wygląd. Ta  sama przebudowa zakłóciła całkowicie układ wnętrz budynku, niewiele więc można dziś powiedzieć na temat ich pierwotnego przeznaczenia czy wyglądu. Dwór Mieszczański oraz przylegający do niego ogród służyły członkom Bractwa jako miejsce towarzyskich spotkań a zam-kowa fosa pełniła rolę strzelnicy.
Bractwo św. Jerzego rozwiązane zostało w roku 1822. Miasto zostało właścicielem budynku – stąd jego przebudowa na kamienicę mieszkalną. Po roku 1945 zorganizowano w budynku schronisko młodzieżowe. Po pracach remontowych, zakończonych zupełnie niedawno, mieści się tu Towarzystwo Współpracy z Miastami Bliźniaczymi Torunia.