GDAŃSK Żuraw

W roku 1308 Krzyżacy wezwani na pomoc przeciwko Brandenburczykom podstępem opanowali Gdańsk. W książęcym grodzie osadzili swoją załogę, a  wkrótce przystąpili do fortyfikowania zamku. Tak zaczęło się trwające półtora stulecia krzyżackie panowanie nad Gdańskiem.
Dawny ośrodek handlowy, powstały na prawie lubeckim w rejonie obecnego Długiego Targu, rozwijał się tworząc tak zwane Główne Miasto. Przywilej chełmiński z lat 1342-46 przyspieszył ten rozwój. Stosunki miasta z Krzyżakami układały się różnie, jednak samorząd zdołał uzyskać dla swojej działalności takie podstawy prawne, które później, po osłabieniu Zakonu przez wojny z Polską, pozwoliły na zachowanie znacznej samodzielności.
W 1343 roku Wielki Mistrz Zakonu nazwiskiem Konig zezwolił na ufortyfikowanie Głównego Miasta murami. Niewysokie /zaledwie 2 1/2 m/ mury otoczyły miasto od północy, zachodu i południa. Brak jednoznacznych dowodów, że wykonano je również od wschodu, od strony Motławy.
Dalsza rozbudowa fortyfikacji nastąpiła po wojnie z Polską, zakończonej pokojem toruńskim. Pogorszenie sytuacji politycznej państwa zakonnego zaowocowało wtedy osłabieniem krępującego wpływu Krzyżakow na decyzje samorządu miejskiego.
Nad Motławą, u wylotu ulicy Szerokiej, wzniesiono w latach 1443-44 Bramę Wodną, znaną obecnie jako Żuraw. Potężne wymiary bramy wynikały z niewielkiej odległości dzielącej ją od krzyżackiego zamku. Mimo protestów władz krzyżackich, mieszczanie nie ugięli się i brama wybudowana została bardzo szybko. Środki na budowę pochodziły ze specjalnie uchwalonego podatku.
Żuraw składa się z dwóch półokrągłych baszt otaczających bramę, nad którą wzniesiono konstrukcję dźwigową, służącą do ustawiania masztów.    Żuraw podwyższany był dwukrotnie: w roku 1454 i po roku 1483. Dźwig o wysokosci 30 metrów był aż do XIX wieku najwyższym dźwigiem w Europie. Napęd dźwigu stanowiły dwa wielkie koła deptakowe, wprawiane w ruch przez siłę ludzkich mięśni.
W 1945 roku elementy drewniane spłonęły a gotyckie mury zostały poważnie uszkodzone. Przeprowadzona w latach 1957-62 rekonstrukcja /łącznie z  mechanizmem dźwigu/ przywróciła Żurawiowi dawną świetność.
Obecnie mieści się w nim Muzeum Morskie.