OPOLE Zamek

Najstarsza informacja o Opolu pochodzi z połowy wieku IX – w karolińskim zapisie zwanym „Geografem Bawarskim” wymieniony jest opolski gród, „stolica” znanego śląskiego plemienia Opolan. Gród ten zlokalizowany był na odrzańskiej wyspie – Pasiece, na jej północnym cyplu nazywanym Ostrówek. Uważa się, że już na początku wieku XI powstała tu kasztelania, wzmianko-wana po raz pierwszy w dokumentach w roku 1222.
W wieku XIII na śladach starszego grodu zbudowano murowany zamek książęcy. Budowę rozpoczął w roku 1228 książę Kazimierz. Zawarł on umowę ze swym palatynem, Klemensem, który zobowiązał się do poniesienia połowy kosztów budowy. W roku 1260 zamek był prawie ukończony. Kiedy w roku 1283 Opole odziedziczył książę świdnicko – jaworski Bolko I, pozostało mu tylko dokończenie prac i „wywieszenie wiechy”.
Zamek miał plan zbliżony do owalu. Brama wjazdowa umieszczona została od strony zachodniej. Przy niej zlokalizowano potężną /istniejącą do dnia dzisiejszego/ cylindryczną wieżę, której zadaniem było strzeżenie bramy, a gdyby zamkowe mury zdobyto – prowadzenie w wnętrzu wieży „ostatecznej obrony”. W czasach pokojowych piwnice wysokiej, pięciokondygnacyjnej wieży służyły jako więzienie. Budynki mieszkalne stały w zachodniej i południo-wej części zamku. W roku 1307 ufundowano zamkową kaplicę.
W wieku XIV zamek otoczono drugim, ceglanym obwodem murów, postawionym na fundamencie z kamieni polnych. Rozbudowie i wzmocnieniu uległ też zespół obiektów bramnych. W związku z budową nowego zamku w innej części Opola, dotychczasowy zamek otrzymuje od roku 1391 miano „starego”. W 1393 roku Władysław Opolczyk zapisuje „stary” zamek swojej żonie, Ofce. Po roku 1410 budowla staje się własnością czwórki bratanków Władysława: Jana, Bolka IV, Henryka i Bernarda.
Opolski zamek uległ zniszczeniu w roku 1532 – odbudowano go jednak w roku 1560. Podczas odbudowy zmodernizowane zostały fortyfikacje – ziemne obwałowania lepiej nadawały się do obrony przed „królującą” na ówczesnym polu walki bronią palną. Pomyślnie zdanym egzaminem dla nowych fortyfikacji stała się wojna trzydziestoletnia, podczas której zamek był dwukrotnie /1633 i 1644/ bezskutecznie oblegany przez wojska cesarskie. Po zniszczeniach spowodowanych wojnami zamek odnowiono w roku 1740. Wieżę re-montowano częściej. Działo się tak w latach: 1602, 1837, 1880 i 1904.
Około połowy XIX stulecia /1838-55/ zamek „zdemobilizowano”. Odebrano mu militarne funkcje, przydzielając rolę biurowca – siedziby opolskiej regencji. Do celów biurowych całkowicie zbędne stały się ziemne fortyfikacje – zostały więc zniwelowane. Kiedy w roku 1928 postanowiono zbudować nowy gmach biurowy, pozostałości zamku /za wyjątkiem wieży/ rozebrano. Przy wykonywaniu wykopów natrafiono wówczas na relikty słowiańskiego grodu. Naziści nie byli jednak zainteresowani odkrywaniem śladów nie germańskiej kultury. Wykopaliska zasypano, a badania w tym miejscu wznowili już po wojnie polscy archeolodzy. Wieża poddana została w roku 1962 konserwacji. Dziś stanowi symbol miasta Opola i odbywających się tu co roku festiwali polskiej piosenki.