ŻARNOWIEC Kościół parafialny

Miasteczko Żarnowiec leżące nad górną Pilicą, znajduje się na terytorium województwa śląskiego, choć do Krakowa tu znacznie bliżej niż do Katowic. Zwierzchnia duchowna żarnowieckiej parafii nie znajduje się ani w Katowicach, ani w Krakowie tylko w Kielcach, należy ona bowiem do diecezji kieleckiej. Istnieje więc więź kulturowa z Krakowem, administracyjna z Katowicami i religijna z Kielcami. Jak przewidującym musiał być ktoś, kto wymyślił herb miasta: trzy korony!
W czasach Władysława Łokietka Żarnowiec był jeszcze wsią – prawa miejskie nadał mu Kazimierz Wielki. W żarnowieckim zamku król osadził swą drugą małżonkę, Adelajdę Heską. Wspomnienia jakie stąd wyniosła nie mogły być miłe, gdyż Długosz pisał, że królowa traktowano jak „podłą niewolnicę”, choć ona  „wzgardę mężowską i zniewagę” znosiła z podziwu godną cierpliwością. Nie bez winy był także teść króla, Henryk Żelazny, zwlekając z wypłaceniem posagu. Finał nieudanego małżeństwa był taki: Henryk przyjechał do Żarnowca i we wrześniu 1365 zabrał córkę. Starostowie królewscy wyjazdu nie utrudniali, ale gdy tylko przekroczyła granice Polski, Kazimierz dokonał konfiskaty jej posiadłości.
Miasto Żarnowiec król traktował zdecydowanie lepiej. W Nadał mu liczne przywileje, które potem potwierdził w roku 1396 Władysław Jagiełło. Miasto rozwijało się pomyślnie. Rozwój nie dotyczył jednak królewskiego zamku – w lustracji z roku 1564 opisano go niemal jak ruinę – bez dachu, gdzie „jeno mury stoją”. „Potop szwedzki”, przyczyna upadku wielu miast Rzeczypospolitej, nie oszczędził także Żarnowca. Zmalała liczba ludności, podupadło rzemiosło. Nie był to jednak żaden upadek. W wieku XVIII stał tu kryty gontem ratusz, a gdy miasto w roku 1787 wizytował król Stanisław August, było co w Żarnowcu oglądać. Na wieczornym spacerze /wizyta odbyła się w lipcu/ monarcha zwiedzał nie tylko żarnowiecki dwór, ale także doskonale utrzymane groble i mosty na Pilicy.
Miał Żarnowiec jakieś związki z Kościuszką – w roku 1918 usypano tu kopiec upamiętniający „wskrzeszenie ojczyzny”, ale związki przez Kościuszkę nie wyczerpują problematyki stosunków tego miasteczka ze Stanami Zjednoczonymi Ameryki. Otóż tu właśnie zmarł w dniu 26 grudnia 1812 roku Joel Barlow, minister pełnomocny amerykańskiego rządu, podążający na spotka-nie z Napoleonem. Podczas podróży Barlow zachorował na zapalenie płuc, a jego zgon, a następnie pochówek, nastąpił właśnie w Żarnowcu. Grób Barlowa nie zachował się, ale eksperci z Krakowa ustalili, że musiał on znajdować się na terenie przykościelnego cmentarza.
Pierwotny kościół w Żarnowcu był drewniany, chociaż ksiądz Wiśniewski uważa, że obiekt który spłonął w roku 1524 był: „pewnie dziełem Kazimierza Wielkiego i stylem i wyglądem przypomina kościoły przez tegoż monarchę budowane„. Obecny kościół pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Marii Panny, późnogotycki z czerwonej cegły, odbudował i przebudował, czy też zbudował od nowa – Krzysztof Szydłowiecki w roku 1528. Jest on jednonawowy, z węższym od nawy wydłużonym prezbiterium. Zachodnia kruchta jest neogotycka – dobudowano ją w roku 1836.