15. WAWEL Dzwon „Zygmunt”

Od strony północnej do murów wawelskiej katedry przylegają dwie wieże. Wyższa z nich, nakryta eleganckim barokowym hełmem to Wieża Zegarowa. Druga, bardziej przysadzista zwieńczona kopulastym dachem to dzwonnica, nazywana Wieżą Zygmuntowską. Kiedyś była to wieża obronna wchodząca w skład zamkowych fortyfikacji. W wieku XVI odnowiono ją, a muratorzy Łukasz i Stanisław wykonali zdobiący ją do dzisiaj hełm.
W wieży znajduje się pięć dzwonów — cztery mniejsze: „Kardynał”, ufundowany przez Zbigniewa Oleśnickiego w 1455 roku, „Urban” z 1460, „Półzygmunt” z 1463, fundacji Jana Tenczyńskiego i „Stanisław” z roku 1751 — oraz największy i najsławniejszy z polskich dzwonów „Zygmunt” ufundowany przez Zygmunta I i wykonany w 1520 roku przez norymberczyka Hansa Behema.
Dzwon ten ma 2 metry i 40 centymetrów średnicy, 2 metry wysokości a jego „serce” zawieszone na pasie ze skóry tura waży 300 kilogramów. Na dzwonie znajdują się dekoracyjne płaskorzeźby przedstawiające św. św. Stanisława i Zygmunta oraz herby Polski i Litwy. Górną część dzwonu obiega łaciński napis o tej treści: „Bogu Najlepszemu, Największemu i Dziewicy Bogarodzicy, świętym patronom swoim znakomity Zygmunt Król Polski ten dzwon, godny umysłu oraz wielkości czynów swoich, kazał wykonać A.D. 1520„.
Uroczyste zawieszenie odbyło się w dniu 13 lipca 1521 roku. Sama operacja wciągnięcia dzwonu dokonana została prosto i szybko. Na wieży umieszczono skrzynię ważącą więcej niż dzwon a opuszczenie skrzyni przy pomocy lin i bloków spowodowało, że dzwon „wjechał” na górę. Czynność ta obserwowana przez parę królewską i licznie zgromadzonych krakowian trwała zaledwie godzinę.
Dzwon zawieszony jest na drewnianej konstrukcji z potężnych belek połączonych kołkami. Śrub wtedy nie stosowano i być może właśnie dzięki temu licząca blisko pięćset lat konstrukcja trwa i pracuje do dziś. Bo tylko drewno, gdy dzwon się rozkołysze potrafi skrzypiąc i uginając się utrzymać jego ciężar.
Dzwon „Zygmunt” ma głos piękny i donośny. Dzwoni rzadko, ale w chwilach dla naszego państwa i narodu ważnych zawsze rozlega się jego spiżowy dźwięk.