64. NA KRESACH – LWÓW Kaplica Boimów

Autor: Roman Mirowski
Kaplica Boimów uważana jest za najwspanialszy zabytek architektury manierystycznej jaki powstał we Lwowie. Wzniesiono ją jako wolnostojącą kaplicę grobową na przykatedralnym, dziś już nie istniejącym, cmentarzu. Fundatorami byli członkowie bogatej patrycjuszowskiej rodziny Boimów, wywodzącej się z Węgier. Budowę rozpoczął w roku 1609 nawrócony na katolicyzm Jerzy Boim wraz z małżonką Jadwigą z Niżniowskich. Prace kontynuował jego syn, Paweł.
Autorem projektu był prawdopodobnie Andrzej Bemer; współpracowali z nim Jan Pfister i Hanusz Szolc. Program ideowy /teologiczny/ dekoracji rzeźbiarskiej ułożył ksiądz Walenty Wargocki, dziekan kapituły katedralnej. Prace murarskie zakończono w 1611 roku a dekorację rzeźbiarską w 1615 roku. Wtedy też arcybiskup Jan Próchnicki kaplicę konsekrował.
Dzisiaj kaplica widoczna jest z trzech stron. Elewacje północna i wschodnia są dość płaskie, podzielone pilastrami, z ornamentyką o wyraźnie niderlandzkim rodowodzie Zdecydowanie różna jest natomiast elewacja zachodnia,będąca główną fasadą kaplicy. Tu motywy niderlandzkie są już w mniejszości, przytłoczone niezwykle bogatą dekoracją rzeźbiarską, przypominającą nieco drewniane rzeźby występujące w ołtarzach Małopolski, a Krakowa w szczególności.
Rozczłonkowany kolumnami parter zdobią umieszczone w niszach po-sągi św. Piotra i św. Pawła. Na piętrze płaskorzeźby i rzeźby przedstawiają sceny Męki Pańskiej, ze sceną „Zdjęcia z Krzyża” po środku. Kondygnacja górna ozdobiona jest okrągłym oknem z umieszczonym w nim krzyżem i kamiennymi rzeźbami Marii i św. Jana. Na latarni kopuły wieńczącej kaplicę umieszczono postać Chrystusa Frasobliwego, siedzącego pod krzyżem.
Wnętrze kaplicy ,w tym także kopuła, są równie bogato zdobione. Umieszczone w kasetonach kopuły popiersia wskazują na związki z krakowską  kaplicą Myszkowskich.